Handtaka blaðakonu varpar ljósi á þúsundir 'gleymdra' erlendra fanga í Íran

Handtaka ítölsku blaðakonunnar Cecilíu Sala í Íran hefur vakið athygli á svokölluðu "gíslalýðræði" sem Írönsk stjórnvöld hafa beitt frá stofnun Íslamska lýðveldisins. Sala var handtekin í Teheran í desember 2024 og var haldið í Evin-fangelsinu, sem er þekkt fyrir að hýsa pólitíska fanga og er undir stjórn leyniþjónustunnar.

Þrátt fyrir að handtökur vestrænna ríkisborgara fái mikla athygli, eru þeir aðeins lítill hluti af þeim yfir 8.000 erlendu föngum sem haldið er í írönskum fangelsum. Af þessum fjölda eru um 95% frá Afganistan. Árið 2024 voru yfir 70 afganskir fangar teknir af lífi í Íran, sem er 300% aukning frá fyrra ári. Flestar þessara aftaka tengjast fíkniefnabrotum og fara fram í Qezel Hesar miðfangelsinu.

Írönsk stjórnvöld hafa reynt að semja við afgönsk yfirvöld um að leyfa föngum að afplána dóma í heimalandi sínu. Hins vegar hafa "veikir innviðir" og réttarkerfi sem írönsk yfirvöld telja ófullnægjandi, hindrað þessa áætlun. Auk Afgana eru einnig fangar frá Pakistan, Írak, Tyrklandi, Aserbaídsjan og Indlandi í írönskum fangelsum.

Handtaka Cecilíu Sala kom í kjölfar handtöku svissnesk-íranska verkfræðingsins Mohammad Abedini í Mílanó, sem var handtekinn að beiðni Bandaríkjanna fyrir meintan þátt í að útvega drónatækni til Írans. Þetta hefur leitt til vangaveltna um mögulegt fangaskipti milli Ítalíu og Írans. Ítalska ríkisstjórnin hefur krafist tafarlausrar lausnar Sala og hefur utanríkisráðherra Ítalíu, Antonio Tajani, fundað með móður Sala og unnið að lausn málsins.

Þrátt fyrir að handtökur vestrænna ríkisborgara fái mikla athygli, er mikilvægt að muna að þeir eru aðeins lítill hluti af þeim fjölda erlendra fanga sem haldið er í Íran. Stærstur hluti þeirra eru innflytjendur frá Afganistan sem oft verða fyrir harðri meðferð og jafnvel aftökum. Þetta vekur alvarlegar spurningar um mannréttindabrot og nauðsyn þess að alþjóðasamfélagið bregðist við til að vernda réttindi þessara einstaklinga

Heimild: https://www.asianews.it/news-en/Cecilia-Sala-and-the-thousands-of-forgotten-foreigners-in-Iranian-prisons-62218.html