Geta verndartollar bjargað innlendum iðnaði og fagþekkingu?

Fyrirtækið Kambar, sem sérhæfði sig í framleiðslu fyrir byggingariðnað, hefur nýlega farið í þrot. Samkvæmt frétt Morgunblaðsins ([sjá viðtengda frétt]) missa 70 manns vinnuna. Þetta er mikið áfall fyrir starfsmenn þess og fyrir iðnaðinn á Suðurlandi, þar sem áður var blómlegur framleiðsluiðnaður en hefur nú dregist saman. Aðstæður sem þessar kalla á alvarlega umræðu um nauðsyn þess að vernda innlendan iðnað og styrkja atvinnulíf landsbyggðarinnar.

Áður voru á Suðurlandi fjölmargar trésmiðjur og iðnaðarframleiðsla sem skilaði samfélaginu mikilvægum störfum. Nú virðist hins vegar sem stjórnvöld séu áhugalaus um að viðhalda þessum greinum og leyfa erlendri samkeppni, sem stundum nýtur niðurgreiðslna í heimalöndum sínum, að ryðja innlendum framleiðendum af markaði. Það er ekki einungis efnahagslegt vandamál heldur einnig samfélagslegt, þar sem störf glatast og fólk neyðist til að leita að atvinnu annars staðar. Með þessu og álíka gjaldþrotum tapast ekki aðeins störf heldur einnig dýrmæt fagþekking sem er mikilvægt að varðveita hér á landi.

Eins og oft hefur komið fram í umræðunni um verndartolla, getur hækkun tolla á innfluttar vörur hjálpað innlendum framleiðendum að keppa við ódýran innflutning. Það er mikilvægt að stjórnvöld grípi í taumana og skapi skilyrði fyrir sjálfbæran innlendan iðnað. Ef ekkert er gert, gæti áframhaldandi lokun fyrirtækja eins og Kamba orðið hluti af stærri þróun þar sem íslenskur iðnaður og framleiðsla molnar hægt og rólega niður.

Samhliða þessu er nauðsynlegt að huga að umhverfisþáttum. Með því að styðja við innlenda framleiðslu dregur úr langflutningum sem valda mikilli kolefnislosun. Það væri bæði hagkvæmt og umhverfisvænt að styrkja innlendan byggingariðnað og efla sjálfbæra framleiðslu úr innlendu hráefni og framleiðslu. 

Vonandi fá allir starfsmenn Kamba vinnu annars staðar, en það breytir ekki þeirri staðreynd að tap á slíkum fyrirtækjum dregur úr fjölbreytni atvinnulífsins og eykur þörf á innflutningi. Atvinnuvegaráðherra og stjórnvöld þurfa að endurskoða stefnu sína og beita sér fyrir því að vernda og efla innlendan iðnað með markvissum aðgerðum.

 

Athugasemdir

[Ragnar Geir Brynjólfsson, 4.4.2025 kl. 16:43]

Tollar á innfluttar vörur geta hvatt til staðbundinnar framleiðslu, sem hefur jákvæð áhrif á umhverfið, atvinnulíf og samfélög. Með því að draga úr langflutningum í lofti og á sjó og leggja meiri áherslu á innlenda framleiðslu, má bæði minnka kolefnislosun og stuðla að hringrásarhagkerfi.

Alþjóðlegir flutningar eru mikil uppspretta mengunar. Með tollum verða innlendar vörur samkeppnishæfari, sem getur dregið úr þörf fyrir innflutning en einnig endurvinnslu og förgun á úrgangi í fjarlægum löndum, til dæmis járni og textíl og þannig minnkað kolefnislosun og sóun auðlinda. 

Þessi þróun getur einnig skapað fleiri störf í iðnaði, landbúnaði og handverki, þar sem innlend framleiðsla tekur við af innflutningi. Sterkari staðbundin framleiðsla stuðlar að stöðugleika og dregur úr þörf á ótryggum alþjóðlegum aðfangakeðjum.

Tollar ættu því að geta stuðlað að ábyrgari neyslu með því að hvetja neytendur til að velja innlendar, vandaðar og endingargóðar vörur í stað ódýrra innfluttra vara. Meðvitund um uppruna og framleiðsluferli eykst, sem aftur ætti að leiða til sjálfbærari neysluhátta og minni sóunar. Með samstilltu átaki neytenda, fyrirtækja og stjórnvalda gæti þessi stefna gert heiminn vistvænni og stöðugri.