Hjólhýsabúar: Tími úrræðanna er runninn upp

Ákvörðun borgaryfirvalda í Reykjavík um að stofna starfshóp sem finna á hjólhýsabúum við Sævarhöfða samastað kemur ekki of snemma. Hún staðfestir það sem margir hafa lengi bent á: að ástandið hefur ekki skánað. Hjólhýsin sem áður voru álitin undantekning hafa nú orðið að skjóli fyrir sífellt stækkandi og fjölbreyttari hópa fólks – og sú þróun krefst viðbragða sem eru bæði skynsöm og mannúðleg.

Bráðabirgðalausnir með mannsæmandi skilyrðum
Það er því miður hvorki raunhæft né réttlætanlegt að bíða eftir varanlegum úrræðum. Hjólhýsabúseta er þegar orðin bráðabirgðalausn, og þá verður samfélagið að bregðast við henni sem slíkri. Með lágmarksbreytingum má bæta aðstæður stórlega án þess að það kosti miklar framkvæmdir.

Á vel skipulögðum hjólhýsasvæðum mætti t.d. aðgreina stæðin með jarðvegsmönum eða skjólveggjum, sem veita næði, skjól og rými, án þess að reisa varanleg mannvirki. Rafmagn, vatn og sorphirðu þarf að tryggja með einföldum hætti, líkt og gert er á tjaldsvæðum. Þá þarf einnig að huga að öryggismálum, sérstaklega eldvörnum. Slík þjónusta ætti að vera sjálfsögð.

Húsnæðiskerfi sem útilokar – og úrræði sem þurfa að taka mið af því
Þeir sem kjósa að búa í hjólhýsum gera það oft vegna þess að hefðbundið húsnæði er ekki raunverulegur valkostur. Þeir kunna að standa utan við kerfið með þeim hætti að þeir fá ekki leigusamninga eða íbúðalán. Þeir falla í skugga sem kerfið sinnir ekki – og það er einmitt í þeim skugga sem hjólhýsin verða að skjóli.

Til viðbótar við hjólhýsasvæði mætti hugsa í þá veru að sveitarfélög bjóði sem aðrar bráðabirgðalausnir á forsendum neyðarréttar ef með þarf: smáhýsi, færanlegar íbúðareiningar eða annað húsnæði. 

Réttlæti í framkvæmd?
Það er kunn staðreynd að víða standa glæsileg hjólhýsi í húsagörðum gjarnan fast upp við einbýlishús yfir vetrartímann – svo nálægt að þau uppfylla síst þær fjarlægðarkröfur sem skipulagsreglur gera ráð fyrir. Þó virðast þau vera látin í friði. Eru þau öll með stöðuleyfi frá sveitarfélagi sínu, eða njóta þau friðhelgi afskiptaleysisins? Kannski finnast líka einhverjir í þeim hópi sem myndu glaðir kjósa að finna hjólhýsi sínu viðurkennt útistæði ef það stæði til boða? 

Ef vilji er til virðingar, þá finnast lausnir
Þetta er ekki spurning um ölmusu eða sérúrræði – heldur mannréttindi, réttlæti og praktíska skynsemi. Og ef vilji er til virðingar, þá finnast líka lausnir.

12 vikur urðu 2 ár