Fęrsluflokkur: Heilbrigšismįl

Rķkiš greišir fyrir kynskiptiašgeršir en ekki tannréttingar

Vķsir.is greinir frį žvķ hér aš hver kynskiptiašgerš sem framkvęmd er kosti rķkissjóš um eina milljón króna. Samkvęmt fréttinni er fenginn erlendur lęknir til aš framkvęma fjórar slķkar ašgeršir hér heima. Ašgerširnar flokkast undir lżtaašgeršir.

Viš žessar fréttir er ekki laust viš aš spurningar vakni um forgangsröšun ķ heilbrigšiskerfinu. Lżtaašgeršir eru ekki naušsynlegar til aš višhalda lķfi fólks en žęr geta samt bętt  lķfsgęši. Nś eru tannréttingar ķ mörgum tilfellum ekkert annaš en lżtaašgeršir en samt endurgreišir hiš opinbera mest 150 žśsund krónur vegna žeirra. Stęrsta hlutann sem getur numiš um 5-700 žśs. króna žurfa foreldrar og ašstandendur barna aš bera. 

Hverjir ętli žaš séu sem įkveša hvaša lżtaašgeršir skuli greiddar af rķkinu og hverjar ekki? Eru žaš rįšherrar, embęttismenn ķ rįšuneytinu, heilbrigšisstarfsfólk, eša eru žaš mįlefnahópar žeirra stjórnmįlaflokka sem eru viš völd hverju sinni? 


Gufugleypirinn getur nżst sem lofthreinsibśnašur

Öskumistriš var bżsna žykkt ķ dag į Selfossi og skyggni lķtiš. Fķngeršur grįr salli žekur allt śtiviš. Til aš žetta berist ekki inn ķ hśs žarf aš loka gluggum. Fęstir bśa svo vel aš eiga lofthreinsibśnaš heima hjį sér en śr žvķ mį bęta žvķ inni į flestum heimilum er gufugleypir fyrir ofan eldavélina. Ef gufugleypirinn er lįtinn malla yfir daginn žį hreinsar hann loftiš ķ ķbśšinni žvķ hann dęlir žvķ ķ gegnum sķu. Žannig er hęgt aš vinna gegn svifryksmenguninni innanhśss. Betra er aš óžverrinn safnist fyrir ķ sķunni sem hęgt er aš skipta um en ķ lungum heimilisfólksins.

Um sišferšileg įlitaefni viš upphaf lķfs

Žó lķtiš beri į almennri umręšu um fóstureyšingalöggjöfina og ekki fréttist af žvķ aš stóru flokkarnir hyggist taka hana til endurskošunar žį žarf žaš ekki aš žżša aš um hana rķki breiš og almenn sįtt.  Žessi umręša er viškvęm žvķ žar takast į öndverš sjónarmiš m.a. meš tilliti til žess hver staša fóstursins er į fyrstu vikunum og hvort og hvenęr beri aš lķta svo į aš fóstur njóti persónuverndar.

Nśgildandi lög sem eru nr. 25, frį 22. maķ 1975 heimila fóstureyšingar af félagslegum įstęšum. Fóstureyšing felur ķ sér deyšingu okfrumu eša fósturs sem er sjįlfstętt lķf og til aš žetta geti oršiš žarf aš gera lęknisašgerš. Žarna er žvķ veriš aš beita lęknisžekkingu og sjśkrahśsašstöšu til neyšarlausnar į ašstęšum sem metnar eru vandamįl af félagslegum įstęšum. Hér er žvķ spurning hvort ekki sé įstęša til aš yfirfara og endurmeta ķ ljósi reynslunnar hvort ekki sé hęgt aš greiša śr hinu félagslega vandamįli meš félagslegum śrręšum, frekar en aš beita lęknisašgeršum.

Ķ lögunum segir ennfremur:

Įšur en fóstureyšing mį fara fram, er skylt aš konan, sem sękir um ašgeršina, hafi veriš frędd um įhęttu samfara ašgeršinni og hśn hafi hlotiš fręšslu um, hvaša félagsleg ašstoš henni stendur til boša ķ žjóšfélaginu. Öll rįšgjöf og fręšsla skal veitt į óhlutdręgan hįtt.

Viš žennan lestur vaknar sś spurning hvaša ašili žaš sé sem į aš veita fręšsluna. Ef žaš er ašili į vegum sjśkrahśssins sem hana framkvęmir žį er spurning hvernig sį ašili į aš geta veitt fullkomlega óhlutdręga fręšslu žvķ hann er jafnframt hagsmunaašili, ž.e. hefur atvinnuhagsmuni, óbeina žó, af žvķ aš žessar ašgeršir séu framkvęmdar. Meš žvķ aš segja žetta er ég ekki aš halda fram aš fręšslan hafi veriš hlutdręg en žaš ęttu menn aš sjį ef žeir skoša mįliš aš žaš er sjįlfsagt aš bęta žvķ ķ lögin aš óhįšur ašili eigi aš standa aš žessari fręšslu. Hver gęti hugsanlega tapaš į žannig óhlutdręgni? Lķklega enginn.

Oršiš sem notaš er yfir ašgeršina 'fóstureyšing' er einnig ķ sjįlfu sér vandamįl žvķ žessi oršanotkun breišir yfir hinn raunverulega verknaš sem felur ķ sér aš binda enda į lķf sem sannanlega er mannlegt.  Deyšing hlżtur aš vera sįrsaukafull eša ķ žaš minnsta erfiš, svo vęgt sé til orša tekiš, fyrir žaš lķf sem fyrir henni veršur. Aš nota oršiš 'eyšing' yfir žaš aš binda enda į lķf sem sannanlega er mannlegt žó žaš sé ungt er óviršulegt og hlutgerir fóstriš. Slķk hlutgerving į mannlegu lķfi er lķtillękkandi og stendur ķ vegi upplżsingar, en gefur mešvirkni undir fótinn. Oršiš 'mešgöngurof' sem lagt hefur veriš til er heldur skįrra en 'fóstureyšing' žvķ žaš er ekki jafn óviršulegt žó žaš, eins og 'fóstureyšing' haldi įfram hulišshjįlmi yfir žvķ sem raunverulega fer fram. Nęr vęri aš tala um fósturdeyšingu.

 


Innskrįning

Ath. Vinsamlegast kveikiš į Javascript til aš hefja innskrįningu.

Hafšu samband